Delegación de competencias y compliance penal: un estudio sobre la transferencia y la transformación de los deberes (de vigilancia) en el derecho penal económico

AutorVíctor Gómez Martín
CargoCatedrático de Derecho Penal de la Universidad de Barcelona y doctor en Derecho Penal. Código ORCID: 0000-0002-3302-6210. Correo electrónico: victor.gomez@ub.edu
Páginas115-138
https://doi.org/10.18800/derechopucp.202001.004
* Catedrático de Derecho Penal de la Universidad de Barcelona y doctor en Derecho Penal.
Código ORCID: 0000-0002-3302-6210. Correo electrónico: victor.gomez@ub.edu
∆ελεγαχι⌠ν δε χοµπετενχιασ ψ χοµπλιανχε
πεναλ: υν εστυδιο σοβρε λα τρανσφερενχια ψ
τρανσφορµαχι⌠ν δε λοσ δεβερεσ (δε ϖιγιλανχια)
εν ελ δερεχηο πεναλ εχον⌠µιχο
∆ελεγατιον οφ χοµπετενχεσ ανδ χριµιναλ χοµπλιανχε:
Α στυδψ ον τηε τρανσφερ ανδ τρανσφορµατιον οφ δυτιεσ (οφ
συπερϖισιον) ιν εχονοµιχ χριµιναλ λαω
VÍCTOR GÓMEZ MARTÍN*
Universidad de Barcelona (España)
Ρεσυµεν: Συελε δεφινιρσε λα δελεγαχι⌠ν χοµο αθυελλα τχνιχα α τραϖσ
δε λα χυαλ ελ δελεγαντε σε δεσχαργα δε φυνχιονεσ ψ χοµπετενχιασ ινιχιαλεσ,
τρασπασ〈νδολασ αλ δελεγαδο ψ προδυχιενδο χον ελλο υνα τρανσφορµαχι⌠ν δε λασ
εσφερασ δε ρεσπονσαβιλιδαδ ινδιϖιδυαλ ταντο δελ πριµερο χοµο δελ σεγυνδο. Εν
λα δελεγαχι⌠ν, λα ποσιχι⌠ν δε γαραντε δελ δελεγαδο σε χορρεσπονδερα χον λα
ρεσπονσαβιλιδαδ πορ αυτορα χον ρεσπεχτο αλ ρεσυλταδο νο εϖιταδο, µιεντρασ θυε
λα ρεσπονσαβιλιδαδ δελ δελεγαντε σερα λα προπια δε λα παρτιχιπαχι⌠ν δελιχτιϖα.
Ελ εµπρεσαριο, πορ ταντο, νο εξτινγυιρα συ ποσιχι⌠ν δε γαραντε, σινο θυε λα
µοδιφιχαρα, δε µοδο θυε λοσ δεβερεσ δε χοντρολ ψ εϖιταχι⌠ν δε συχεσοσ λεσιϖοσ
σε χονϖιερταν εν δεβερεσ δε συπερϖισι⌠ν ψ ϖιγιλανχια δε λα λαβορ δελ δελεγαδο.
Παλαβρασ χλαϖε: ∆ελεγαχι⌠ν, ποσιχι⌠ν δε γαραντε, χονσεϕο δε αδµινιστραχι⌠ν,
αυτορα ψ παρτιχιπαχι⌠ν, µοδελοσ δε πρεϖενχι⌠ν δε δελιτοσ
Αβστραχτ: ∆ελεγατιον ισ υσυαλλψ δεφινεδ ασ τηατ τεχηνιθυε τηρουγη ωηιχη τηε
δελεγατε ισ δισχηαργεδ οφ ινιτιαλ φυνχτιονσ ανδ χοµπετενχεσ, τρανσφερρινγ τηεµ
το τηε δελεγατε ανδ τηερεβψ προδυχινγ α τρανσφορµατιον οφ τηε ινδιϖιδυαλ
ρεσπονσιβιλιτψ σπηερεσ οφ βοτη τηε φιρστ ανδ σεχονδ. Ιν τηε δελεγατιον, τηε
ποσιτιον οφ γυαραντορ οφ τηε δελεγατε ωουλδ χορρεσπονδ το τηε ρεσπονσιβιλιτψ
φορ αυτηορσηιπ ρεγαρδινγ τηε υναϖοιδαβλε ρεσυλτ, ωηιλε τηε ρεσπονσιβιλιτψ οφ τηε
δελεγατε ωουλδ βε τηατ οφ χριµιναλ παρτιχιπατιον. Τηε βυσινεσσµαν, τηερεφορε,
ωουλδ νοτ εξτινγυιση ηισ ποσιτιον ασ γυαραντορ, βυτ ωουλδ µοδιφψ ιτ, σο τηατ
τηε δυτιεσ οφ χοντρολ ανδ αϖοιδανχε οφ ηαρµφυλ εϖεντσ ωουλδ βεχοµε δυτιεσ οφ
συπερϖισιον ανδ µονιτορινγ οφ τηε δελεγατεσ ωορκ.
Κεψ ωορδσ: ∆ελεγατιον, γυαραντορ ποσιτιον, βοαρδ οφ διρεχτορσ, αυτηορσηιπ ανδ
παρτιχιπατιον, χριµε πρεϖεντιον µοδελσ
CONTENIDO: I. PLANTEAMIENTO. II. EN QUÉ CONSISTE LA DELEGACIÓN DE
COMPETENCIAS?. III. EN QUÉ SE DISTINGUE LA DELEGACIÓN DEL ENCARGO
DE EJECUCIÓN DE FUNCIONES?. IV. DEBERES RESIDUALES DEL DELEGANTE.
V. DEBE SER EL DELEGANTE COMPETENTE SOBRE LO QUE DELEGA?. VI.
SUPUESTOS ESPECÍFICOS DE DELEGACIÓN. VI.1. LA DELEGACIÓN DEL
N° 85, 2020
diciembre - mayo
pp.115-138
VÍCTOR GÓMEZ MARTÍN
116
Derecho PUCP, N° 85, 2020 / e-ISSN: 2305-2546
DEBER DE VIGILANCIA. VI.2. LAS DELEGACIONES DEFECTUOSAS. VI.3.
LA DELEGACIÓN EN GRUPOS EMPRESARIALES DE BASE MATRICIAL. VI.4.
LA DELEGACIÓN EN LAS RELACIONES ENTRE EMPRESA Y CONTRAPARTES
NEGOCIALES THIRD PARTIES. VI.5. LA DELEGACIÓN EN LOS DELITOS
ESPECIALES. VII. A MODO DE EPÍLOGO: ALGUNAS CONCLUSIONES
A PROPÓSITO DE LA DELEGACIÓN DE DEBERES DE SUPERVISIÓN AL
COMPLIANCE OFFICER.
I. PLANTEAMIENTO
Ρεσυλτα σοβραδαµεντε χονοχιδο θυε λα χρεχιεντε χοµπλεϕιδαδ δε
λασ εµπρεσασ ψ λοσ προχεσοσ προδυχτιϖοσ τραε χονσιγο, χοµο υνα
χαραχτερστιχα ινηερεντε α λα αχτυαλ σοχιεδαδ ποσινδυστριαλ, λα διϖισι⌠ν
ο φραγµενταχι⌠ν δελ τραβαϕο. Εν εστε χοντεξτο, χονστιτυψε ταµβιν υν
σιγνο διστιντιϖο δελ µοδερνο δεσαρρολλο εµπρεσαριαλ ελ θυε λα διρεχχι⌠ν
σοχιεταρια ασυµα συ δεβερ δε ρεαλιζαρ τοδασ λασ φυνχιονεσ νεχεσαριασ
παρα λα αδεχυαδα οργανιζαχι⌠ν δε λοσ διστιντοσ νιϖελεσ δε αχτιϖιδαδ δε
λα εµπρεσα, δε ταλ µοδο θυε εν νινγυνο δε ελλοσ σε χοµεταν δελιτοσ
δε φορµα νο νεχεσαριαµεντε ινµεδιατα, σινο πορ δελεγαχι⌠ν (Λασχυραν
Σ〈νχηεζ, 1995, π. 218; 2015, ππ. 166 ψ σσ.; Φειϕοο Σ〈νχηεζ, 2007, ππ. 184
ψ σσ.; ∆οπιχο Γ⌠µεζ−Αλλερ, 2008, π. 11; 2011, ππ. 51 ψ σσ.; 2013, ππ. 165 ψ
σσ.; 2014, π. 513; Βολεα Βαρδον, 2016, π. 62; Γ⌠µεζ Τοµιλλο, 2016, π. 6).
Εξιστε ιγυαλµεντε χονσενσο δοχτριναλ εν τορνο α λα ιδεα δε θυε λασ τεορασ
τραδιχιοναλεσ δε λα αυτορα ψ λα παρτιχιπαχι⌠ν δεϖιενεν ινσυφιχιεντεσ
παρα λα δετερµιναχι⌠ν δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ πεναλ εν εστρυχτυρασ
οργανιζατιϖασ χοµπλεϕασ, εν παρτιχυλαρ εν ελ 〈µβιτο εµπρεσαριαλ.
Πυεστο θυε ελ δεσαρρολλο δε λα αχτιϖιδαδ προπια δε λα χορποραχι⌠ν νο
τενδρ〈 λυγαρ, χον χαρ〈χτερ γενεραλ, α τραϖσ δε λα ιµπλεµενταχι⌠ν δε
αχχιονεσ νατυραλστιχασ, σινο πορ µεδιο δε λα αδοπχι⌠ν δε αχυερδοσ πορ
παρτε δε λοσ ⌠ργανοσ δε αδµινιστραχι⌠ν ο διρεχχι⌠ν, εσ προβαβλε θυε ελ
ελεµεντο δεχισιϖο παρα λα δετερµιναχι⌠ν δε λα αυτορα σε δεσπλαχε δε λα
εϕεχυχι⌠ν µατεριαλ α λα τοµα δε δεχισιονεσ εστρατγιχασ ο, ινχλυσο, α λα νο
εϖιταχι⌠ν δε λα εϕεχυχι⌠ν δε λα χονδυχτα τπιχα πορ παρτε δε υν τερχερο.
Εν εστε χοντεξτο, χοβρα παρτιχυλαρ ρελεϖανχια λα φιγυρα δε λα χοµισι⌠ν
πορ οµισι⌠ν. Νο πυεδε οβϖιαρσε θυε ελλο ταµβιν οβεδεχε α ραζονεσ δε
νατυραλεζα πρ〈χτιχα: εν δεφεχτο δε πρυεβα δε λα εϕεχυχι⌠ν µατεριαλ δελ
δελιτο ρεσυλταρ〈 σιν δυδα µ〈σ σενχιλλο αχρεδιταρ θυε ελ ηεχηο δελιχτιϖο
χοµετιδο πορ υν ινφεριορ ϕερ〈ρθυιχο ηαβρα τενιδο λυγαρ εν λα εσφερα δε
χοµπετενχια δελ συπεριορ (αδµινιστραδορ ο αλτο διρεχτιϖο) θυε, ηαβιενδο
ποδιδο εϖιταρλο, νο λο ηιζο (Σιλϖα Σ〈νχηεζ, 2013, ππ. 60, 153; Φειϕοο
Σ〈νχηεζ, 2007, π. 129; Πε〉αρανδα Ραµοσ, 2016, ππ. 235 ψ σσ.).
Ελ πρεσεντε αρτχυλο πρετενδε αναλιζαρ λα τχνιχα δε διϖισι⌠ν δελ τραβαϕο
ρεπρεσενταδα πορ λα δελεγαχι⌠ν, ελ δοβλε προχεσο δε τρανσφερενχια ψ
τρανσφορµαχι⌠ν δε λα ποσιχι⌠ν δελ δελεγαντε θυε χονλλεϖα, ψ λα ινχιδενχια

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR