Los discursos del odio: lenguaje y racismo en el cusco

AutorJosé Solís Mora
CargoAntropólogo, Mgt en Desarrollo Rural, docente de la UNSAAC en la E.P de Antropología y Sociologia y en la escuela de posgrado
Páginas123-144
123
REVISTA DE LA FACULTAD DE DERECHO Y CIENCIAS POLÍTICAS AÑO LXX II N° 12 / 2020 ISS N 2519-7592
LOS DISCURSOS DEL ODIO: LENGUAJE Y RACISMO EN EL CUSCO
THE SPEECHES OF HATE: LANGUAGE AND RACISM IN CUSCO
ORA SANKENARENTSI ANKANTAYETIRI ARA NINATANTSIKI:
AÑANE AISA ANKANTABAKAYETA O KANTANTSIPEE ARA
KOSKOKI(1)
José Solís Mora(2)
Universidad Nacional de San Antonio Abad del Cusco, Perú
Resumen: Este artículo analiza como el racismo se construye con matices propios
a partir de los hechos históricos nacionales en la ciudad de Cusco. En cada proceso,
en el Perú y especialmente el Cusco, las personas hemos sido “entrenadas”
para clasicar social y racialmente a las demás y también hemos aprendido a
discriminar a esos otros que muestran algún rasgo cultural diferente al nuestro.
Este entrenamiento se realiza a través de la socialización, donde el uso del lenguaje
racista es un medio fundamental para la legitimación de estos discursos racistas.
Esta semántica fue utilizada contra las poblaciones indígenas, migrantes y sectores
populares para expresar odio, desprecio y sentimientos negativos por razones de
prejuicios, estereotipos y mala socialización. En ese sentido las preguntas que guían
el presente ensayo son: ¿Por qué siendo andinos somos racistas y discriminadores?,
¿por qué seguimos reproduciendo en pleno siglo XXI discursos y practicas racistas
condenables? , ¿qué lenguaje usamos para racializar?
Palabras clave: Racismo, discriminación, lenguaje racista
Abstract: This article analyzes how racism is constructed with its own nuances
from the national historical facts in the city of Cusco. In each process, in Peru and
especially in Cusco, people have been “trained” to classify others socially and racially
and we have also learned to discriminate against others who show some cultural
trait dierent from our own. This training is done through socialization, where
the use of acracist language is a fundamental piece of legitimizing these racist
discourses. This semantics were used against indigenous populations, migrants
(1) Traducción: Yaneth Naty Antunez Camacho. Lengua originaria Ashaninka
(2) Antropólogo, Mgt en Desarrollo Rural, docente de la UNSAAC en la E.P de Antropología y Socio-
logia y en la escuela de posgrado. Consultor e investigador de la realidad andina sobre temas de desa-
rrollo, pueblos originarios, resolución de conflictos y educación de adultos. Con 25 años de experiencia
en comunidades indígenas andinas y amazónicas. Correo: jesus.solis@unsaac.edu.pe.
Revista de la Facultad de Derecho y Ciencias Políticas • UNSAAC
Noviembre 2019 - Octubre 2020
ISSN 2519-7592 Vol. 4 • Nº 12 • Págs 123 - 144
Recibido 21/05/2020 Aprobado 21/10/2020
124
REVISTA DE LA FACULTAD DE DERECHO Y CIENCIAS POLÍTICAS AÑO LXX II N° 12 / 2020 ISS N 2519-7592
and popular sectors to express hatred, contempt and negative feelings for reasons
of prejudice, stereotypes and bad socialization. In this sense, the questions that
guide this essay are: Why are we, as Andean people, racists and discriminators?
Why do we continue to reproduce reprehensible racist discourses and practices in
the 21st century? and what language do we use to racialize?
Key words: Racism, discrimination, racist language
Kamtapachari: Oka sankenarentsi ameniro kempetachari kaantantsipe o
akantabakayeta jero antantanakeari ashiketi otinkami okantasanotanakari perani
anampitsiteki ara kipatsiki koskoki, ara kantanaintsari aka peroki aisati kipatsi
koskoki, aro ashaninkape apankenatake akantantiari maronipe aisati kantantsipe
akantabakayetari maronipe aisati ayotake akantimanayeti o ajitabakayeta
añabakaka otsipape aborope kari anampisatipe .oka pankenarentsi antiro ara
asaikajeitita ,antasanotirori añanesanori kantantsipe o akantabakayeta .oka
sankenarentsi o ñanaberentsi kantantsipe o akantabakayeta .oka sankenarentsi
yakojeitakero ikantimanajeitantiari isaikajeitinta pashini nampitsiki ,pokayetatsiri
otsipape nampitsiki ,jayetatsiri otsipaki nampitsi o aisati saikajetatsiri inampiki ashi
otimasanoti ninatantsi ,manintantsi aisati aroripe kari kametsatatsi ora ayojeitiri te
onkametsate ,kenkeshiretantsipe aisa kari kametsatatsi asaikajeitita ,oka kantantsi
ora sampitantsi oinijiro oka pankenarentsi.. kari kametsatatsi ora ayojeitiri te
onkametsate, kenkeshiretantsipe aisa kari kametsatatsi asaikajeitita, oka kantantsi
ora sampitantsi oinijiro oka pankenarentsi. ¿paitakia saekatsiri kachinkaiteriki
akantajeta o akantimanabakayeta kantantsipe aisati ajitabakayeta. ¿paitakea
antantarori irosati meeka aka siglo XXI kantantsipe aisati pankenarentsi kantantsi
kari kametsatatsi ‘k ashitikantsi’.
Ñanasanotirori: kantantsipe, jitabakatsari, ajitabakayeta añane.
José Solís Mora

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR